Mô hình quản trị doanh nghiệp là gì? Các mô hình quản trị hiện đại thường dùng

Việc quản trị doanh nghiệp tồn tại khá mật thiết đối với việc phát triển bền vững. Một doanh nghiệp cần có một đường lối, mục tiêu và mục đích quản trị để có thể xây dựng mô hình quản trị riêng biệt cho mình. Workplus sẽ giúp các chủ doanh nghiệp tương lai nhìn nhận chi tiết về mô hình này như thế nào nhé.

Quản trị doanh nghiệp là gì?

Quản trị doanh nghiệp là hệ thống các quy tắc, thông lệ và quy trình theo đó một công ty được định hướng và kiểm soát. Quản trị công ty được hiểu là những  việc cân bằng lợi ích của nhiều bên liên quan trong một công ty. Chẳng hạn như cổ đông, giám đốc điều hành cấp cao, khách hàng, nhà cung cấp, nhà tài chính, chính phủ và cộng đồng.

Vì quản trị công ty cung cấp khuôn khổ để đạt được các mục tiêu của công ty, nên nó thực tế bao gồm mọi lĩnh vực quản lý, từ các kế hoạch hành động và kiểm soát nội bộ đến đo lường hiệu suất và công bố thông tin của công ty.

Mô hình quản trị doanh nghiệp là gì?

Là việc đề cập cụ thể đến tập hợp các quy tắc, kiểm soát, chính sách và nghị quyết được đưa ra để định hướng hành vi của công ty. Một hội đồng quản trị là mấu chốt trong quản trị. Cố vấn ủy quyền và cổ đông là những bên liên quan quan trọng có thể ảnh hưởng đến quản trị.

Truyền thông về quản trị doanh nghiệp của một công ty là một thành phần quan trọng của quan hệ cộng đồng và nhà đầu tư. Ví dụ: Trang web quan hệ nhà đầu tư của Apple Inc. phác thảo ban lãnh đạo công ty (đội ngũ điều hành và ban giám đốc). Nó cung cấp thông tin quản trị công ty bao gồm các điều lệ của ủy ban và các tài liệu quản trị, chẳng hạn như nội quy, nguyên tắc sở hữu cổ phần và các điều khoản của công ty 

Hầu hết các công ty phấn đấu để có mô hình quản trị công ty đặc biệt. Đối với nhiều cổ đông, việc một công ty chỉ có lợi nhuận thôi là chưa đủ. Nó cũng phải thể hiện tư cách công dân doanh nghiệp tốt thông qua nhận thức về môi trường, hành vi đạo đức và thông lệ quản trị doanh nghiệp lành mạnh.

Xem thêm: Phần mềm tính lương hoạt động như thế nào? Nó giúp gì cho doanh nghiệp?

Lợi ích của mô hình quản trị kinh doanh

Quản trị doanh nghiệp tốt tạo ra các quy tắc và kiểm soát minh bạch, cung cấp hướng dẫn cho lãnh đạo và gắn kết lợi ích của các cổ đông, giám đốc, ban quản lý và nhân viên.

• Nó giúp xây dựng niềm tin với các nhà đầu tư, cộng đồng và các quan chức công cộng.
• Quản trị doanh nghiệp có thể cung cấp cho các nhà đầu tư và các bên liên quan một ý tưởng rõ ràng, về định hướng của công ty và tính liêm chính trong kinh doanh.
• Nó thúc đẩy khả năng tài chính dài hạn, cơ hội và lợi nhuận.
• Nó có thể tạo thuận lợi cho việc huy động vốn.
• Quản trị doanh nghiệp tốt có thể dẫn đến tăng giá cổ phiếu.
• Nó có thể làm giảm khả năng thất thoát tài chính, lãng phí, rủi ro và tham nhũng.
• Đó là một kế hoạch trò chơi thương trường cho khả năng phục hồi và thành công lâu dài.

Nguyên tắc mô hình quản trị hiện đại

Mặc dù có thể có nhiều nguyên tắc mà một công ty tin là hợp lý, nhưng một số nguyên tắc thông dụng hơn bao gồm những điều sau đây.

Công bằng

Hội đồng quản trị phải đối xử công bằng với các cổ đông, nhân viên, nhà cung cấp và cộng đồng.

Minh bạch

Hội đồng quản trị cần cung cấp thông tin kịp thời, chính xác và rõ ràng về những vấn đề như hiệu quả tài chính, xung đột lợi ích và rủi ro cho cổ đông và các bên liên quan khác.

Quản lý rủi ro

Hội đồng quản trị và ban quản lý phải xác định các loại rủi ro và cách tốt nhất để kiểm soát chúng. Họ phải hành động dựa trên những khuyến nghị đó để quản lý chúng. Họ phải thông báo cho tất cả các bên liên quan về sự tồn tại và tình trạng của rủi ro.

Nhiệm vụ

Hội đồng quản trị chịu trách nhiệm giám sát các vấn đề của công ty và các hoạt động quản lý. Nó phải nhận thức được và hỗ trợ hoạt động thành công, liên tục của công ty. Một phần trách nhiệm của nó là tuyển dụng và thuê một CEO. Nó phải hành động vì lợi ích tốt nhất của một công ty và các nhà đầu tư của nó.

Trách nhiệm giải trình

Hội đồng quản trị phải giải thích mục đích hoạt động của công ty và kết quả hành vi của công ty. Ban lãnh đạo công ty chịu trách nhiệm đánh giá năng lực, tiềm năng và hiệu quả hoạt động của công ty. Nó phải truyền đạt các vấn đề quan trọng cho các cổ đông.

Mô hình quản trị doanh nghiệp được sử dụng phổ biến trên thế giới

Hiện nay, có rất nhiều mô hình quản lý giúp cho các cá nhân tổ chức. Cụ thể:

Mô hình Anh-Mỹ

Mô hình này có thể có nhiều dạng khác nhau, chẳng hạn như: Mô hình cổ đông, mô hình quản lý và mô hình chính trị. Tuy nhiên, Mô hình Cổ đông là mô hình chính.

Mô hình này được thiết kế sao cho hội đồng quản trị và các cổ đông có quyền kiểm soát. Các bên liên quan như nhà cung cấp và nhân viên, mặc dù được thừa nhận, nhưng thiếu sự kiểm soát.

Ban quản lý được giao nhiệm vụ điều hành công ty theo cách tối đa hóa lợi ích của cổ đông. Điều quan trọng là, nên có sẵn các biện pháp khuyến khích thích hợp để điều chỉnh hành vi quản lý phù hợp với mục tiêu của các cổ đông/chủ sở hữu.

Mô hình giải thích thực tế là các cổ đông cung cấp vốn cho công ty và có thể rút lại khoản hỗ trợ đó nếu không hài lòng. Điều này có thể giữ cho quản lý làm việc hiệu quả và năng suất.

Hội đồng quản trị nên bao gồm cả người trong cuộc và thành viên độc lập. Mặc dù theo truyền thống, chủ tịch hội đồng quản trị và Giám đốc điều hành có thể là cùng một người, nhưng mô hình này tìm cách có hai người khác nhau nắm giữ các vai trò đó.

Sự thành công của mô hình quản lý công ty này phụ thuộc vào sự liên lạc thường xuyên giữa hội đồng quản trị, ban quản lý công ty và các cổ đông. Các vấn đề quan trọng được đưa ra để các cổ đông chú ý. Các quyết định quan trọng sẽ được đưa ra để các cổ đông biểu quyết.

Mô hình quản trị doanh nghiệp của Nhật Bản

Các nhân vật chủ chốt trong mô hình quản lý doanh nghiệp của Nhật Bản là các ngân hàng, các đơn vị trực thuộc, các cổ đông lớn được gọi là Keiretsu (những người có thể được đầu tư vào các công ty chung hoặc có quan hệ thương mại), ban quản lý và chính phủ. Các cổ đông nhỏ hơn, độc lập, cá nhân không có vai trò hoặc tiếng nói.

Cùng với nhau, những người chủ chốt này thiết lập và kiểm soát quản trị công ty.

Hội đồng quản trị thường bao gồm những người trong cuộc, bao gồm cả giám đốc điều hành công ty. Keiretsu có thể loại bỏ giám đốc khỏi hội đồng quản trị nếu lợi nhuận suy yếu.

Chính phủ ảnh hưởng đến các hoạt động quản lý doanh nghiệp thông qua các quy định và chính sách của nó.

Trong mô hình này, tính minh bạch của công ty ít có khả năng xảy ra do sự tập trung quyền lực và tập trung vào lợi ích của những người có quyền lực đó.

Tổng kết

Trên thế giới hiện nay có rất nhiều mô hình quản trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, tại Việt Nam ảnh hưởng nhiều với truyền thống của người châu Á, nên chúng ta vẫn tiếp thu các mô hình và ứng dụng chúng cho hài hòa và tối ưu quy trình nhất. Workplus hy vọng bạn sẽ tìm được mô hình riêng cho doanh nghiệp của mình.